ظهور مرموز آلرژی‌های غذایی
تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۲۵۳۳۵۳
به گزارش تابناک به نقل از وکس، بادام زمینی، صدف، سویا، گندم، لبنیات، تخم مرغ و آجیل درختی؛ برای میلیون‌ها آمریکایی این مواد می‌توانند باعث ناراحتی معده، کهیر، تورم بدن یا حتی انتقال به اورژانس شوند همگی به دلیل ایجاد حساسیت غذایی.
آلرژی غذایی در کودکان و بزرگسالان به طور فزاینده‌ای به امری متداول تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این وضعیت بار سنگینی را برای نظام سلامت و اقتصاد ایجاد می‌کند. آلرژی می‌تواند خطرناک باشد، اما به ندرت کشنده است. سالانه حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر در ایالات متحده به دلیل آلرژی‌های مرتبط با مواد غذایی جان خود را از دست می‌دهند. با این وجود، آلرژی سالانه منجر به ۳۰ هزار مراجعه به اورژانس و ۲ هزار مورد بستری شدن در بیمارستان می‌شود.
حتی برای افرادی که از واکنش‌های جدی اجتناب می‌ورزند آلرژی‌های غذایی آنان می‌توانند عوارض داشته باشند. آنان ممکن است مجبور شوند از ترس آلرژی به یک شام مورد علاقه نه بگویند. مدیریت آلرژی نیز می‌تواند گران باشد. بین ویزیت پزشک، بستری شدن در بیمارستان، داروها، مراقبت، کاهش بهره‌وری و وعده‌های غذایی تخصصی آلرژی‌های غذایی سالانه نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار برای اقتصاد ایالات متحده هزینه دارند.
همه این موارد به بزرگترین معمای آلرژی‌های غذایی اهمیت زیادی می‌بخشند: چرا موارد ابتلا به آلرژی در حال افزایش هستند؟ چرا تعداد بیشتری از نوزادان و کودکان نسبت به کلوچه، بستنی، کیک و شیر واکنش بدی نشان می‌دهند؟ چرا بزرگسالان بیش تری متوجه می‌شوند که دیگر نمی‌توانند خرچنگ بخورند؟
"آلکیس توگیاس" رئیس شعبه آلرژی در انستیتو ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی می‌گوید:" مسلما کلمه "غیرقابل توضیح" در اینجا مناسب است".
چه چیزی آلرژی را به آلرژی تبدیل می‌کند؟
با این وجود، در میان این حجم از ابهام دانشمندان یک تعریف دقیق دارند: آلرژی واکنش بیش از حد سیستم ایمنی است که شامل آنتی بادی‌ای به نام ایمونوگلوبولین E IgE می‌شود. این پروتئینی است که برای کمک به سیستم ایمنی به منظور شناسایی و مقابله با مهاجمان تولید می‌شود. زمانی که IgE تهدیدی را پیدا می‌کند باعث تولید هورمونی به نام هیستامین می‌شود که سبب گشاد شدن رگ‌های خونی، ملتهب شدن بافت ها، خارش پوست، سرفه و عطسه می‌شود. همه این موارد به امید دور کردن تهدید از بدن هستند.
این سازوکار برای کمک به بدن ما به منظور مقابله با انگل‌ها و سم تکامل یافته است. با این وجود، گاهی اوقات مواد به ظاهر خوش خیم مانند گرده یا پروتئین بادام زمینی نیز می‌توانند زنگ خطر را به صدا درآورند. ممکن است سیستم ایمنی به اشتباه تربیت شده باشد یا یک آلرژن ممکن است ساختاری مشابه با چیزی داشته باشد که تهدید کننده است.
اغلب اوقات آلرژی‌ها آزار دهنده هستند، اما گاهی اوقات می‌توانند سیستم ایمنی بدن را به سطوح خطرناکی بالا ببرند. رگ‌های خونی به قدری گشاد می‌شوند که باعث کاهش شدید فشار خون خواهند شد. هم چنین، التهاب می‌تواند راه‌های هوایی را وادار به متورم شدن سازد که یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام آنافیلاکسی است. برای افراد مبتلا به آلرژی شدید این واکنش می‌تواند ظرف مدت چند دقیقه مرگبار شود.
نظریه‌های پشت افزایش آلرژی‌های غذایی
چرا نرخ آلرژی غذایی در حال افزایش است؟ چند ایده در این باره وجود دارد. هیچ نظریه واحدی همه چیز را توضیح نمی‌دهد و احتمالا چندین عامل دخیل هستند. در ادامه به فرضیه‌هایی می‌پردازیم که دانشمندان در مورد آلرژی غذایی بیشتر به آن فکر می‌کنند:
فرضیه بهداشت
با بهبود بهداشت و نظافت میزان آلرژی غذایی افزایش یافته است. تصور این است که با کمتر شدن میکروب‌ها و انگل‌ها برای مقابله سیستم ایمنی شروع به مقابله با چیز‌های بی‌ضرر مانند آلرژن‌ها می‌کند. با این وجود، همه میکروب‌ها در این زمینه به یک اندازه مهم نیستند. میکروارگانیسم‌های خوش خیم و حتی مفیدی وجود دارند که در کنار انسان‌ها تکامل یافته‌اند و ممکن است نقش مهمی در تنظیم سیستم ایمنی داشته باشند: به اصطلاح "دوستان قدیمی". از آنجایی که مردم زمان بیشتری را در محیط‌های کاملا ضد عفونی شده می‌گذرانند کمتر با دوستان قدیمی خود ملاقات می‌کنند.
شواهد غیر مستقیم برای این امر در سراسر جهان آشکار هستند. کشور‌های ثروتمند بالاترین میزان آلرژی را دارند. کشور‌های در حال توسعه با بهبود استاندارد‌های زندگی خود شاهد افزایش نرخ آلرژی هستند. در چین، نرخ آلرژی غذایی از ۵ درصد در دهه در فاصله سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۸ به ۸ درصد در فاصله سالهای ۲۰۰۹ و ۲۰۱۸ میلادی افزایش یافته است.
افرادی که از کشور‌های فقیرتر با نرخ آلرژی پایین به کشور‌های ثروتمند مهاجرت می‌کنند نرخ آلرژی خود را افزایش می‌دهند و فرزندان شان به زودی آلرژی را تجربه می‌کنند. میزان آلرژی در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است نقاطی که مردم زمان بیش تری را در طبیعت می‌گذرانند.
با این وجود، فرضیه بهداشت همه چیز‌هایی را که در مورد آلرژی می‌بینیم توضیح نمی‌دهد. بهداشت قرن‌ها در حال بهبود بوده است، اما موارد ابتلا به آلرژی در چند دهه گذشته افزایش یافته است. در کشور‌های ثروتمند این اقلیت‌ها و ساکنان کم درآمد هستند که بالاترین میزان آلرژی غذایی را دارند.
نوزادان سیستم ایمنی انعطاف پذیری دارند و ماه‌های ابتدایی زندگی برای تنظیم کردن پاسخ سیستم ایمنی بدن به تهدیدات حیاتی هستند. این دوره زمانی به ویژه برای نوزادانی که سابقه خانوادگی آلرژی غذایی یا یک عامل خطر برای ابتلا به آن مانند اگزما را دارند مهم است.
پیش‌تر تصور می‌شد که بچه‌ها در اوایل دوره زندگی باید از آلرژن‌های غذایی دور نگه داشته شوند. با این وجود، این تفکر ممکن است اشتباه بوده باشد و حتی ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. این موضوع می‌تواند توضیح دهد که چرا میزان آلرژی در ۳۰ سال گذشته نسبت به دهه‌های قبل بسیار افزایش یافته است.
یک مطالعه مهم در سال ۲۰۱۵ به نام LEAP (یادگیری اولیه درباره بادام زمینی) ۶۴۰ نوزاد مبتلا به عوامل خطر آلرژی را به طور تصادفی انتخاب کرد تا از محصولات بادام زمینی مصرف کنند یا از آن اجتناب ورزند. نتیجه بررسی نشان که در کودکان ۵ سالهای که در دوره نوزادی بادام زمینی نخورده بودند میزان حساسیت به بادام‌زمینی ۱۳.۷ درصد بود در حالی که آن دسته از کودکانی که در نوزادی بادام زمینی خورده بودند میزان حساسیت به بادام زمینی ۱.۹ درصدی را نشان دادند. نتیجه نشان داد که قرار گرفتن در معرض پروتئین بادام زمینی در اوایل زندگی در واقع میزان آلرژی را کاهش می‌دهد.
در واقع، گفتن این موضوع به والدین که باید نوزادان شان را از مواجهه با آلرژن‌های غذایی دور نگه دارند اوضاع را بدتر کرده است. دلیل آن مشخص نیست، اما ممکن است به ایده دیگری مربوط باشد که از آن تحت عنوان "در معرض آلرژن قرار گرفتن دوگانه" یاد می‌شود.
آلرژن‌های غذایی را می‌توان از طریق سیستم گوارشی هم چنین از طریق پوست به ویژه در نوزادانی که اگزما دارند وارد بدن کرد. به نظر می‌رسد قرار گرفتن در معرض آلرژن از طریق پوست افراد را حساس می‌کند، اما به نظر می‌رسد مواجهه با آلرژن از طریق روده پاسخ‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد. بنابراین، حتی کودکی که بادام زمینی، سویا یا تخم مرغ نمی‌خورد ممکن است کماکان از طریق پوست در خانه در معرض آن مواد قرار بگیرد و تعادل وضعیت را به سمت آلرژی متمایل سازد.
ژنتیک
به نظر می‌رسد که برخی افراد ذاتا بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به آلرژی هستند. با این وجود، ریشه‌های ژنتیکی آلرژی پیچیده هستند، زیرا نزدیک به ۱۰۰ ژن در آن دخیل می‌باشند. در میان دوقلو‌هایی که دست کم یکی از آنان به آلرژی مبتلاست ۶۴ درصد از دوقلو‌های همسان یا تک تخمکی دوقلو‌هایی که ژنتیک یکسانی دارند به بادام زمینی آلرژی داشتند در حالی که تنها ۷ درصد از دوقلو‌های دو تخمکی آلرژی مشترک داشتند. حساسیت ژنتیکی هم چنین ممکن است توضیح دهد که چرا نرخ برخی از انواع آلرژی‌ها در کشور‌های ثروتمند کاهش می‌یابد. مانند سایر توضیحات ژنتیک همه چیز را در مورد آلرژی توضیح نمی‌دهد، اما به گفته توگیاس می‌تواند راه‌های دیگری را برای جلوگیری از آلرژی روشن کند.
کمبود ویتامین د
بدن انسان با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ویتامین د تولید می‌کند اگرچه می‌توانید آن ویتامین را از طریق رژیم غذایی خود نیز دریافت کنید. ویتامین د نقش مهمی در تنظیم سیستم ایمنی دارد و با کاهش سطح ویتامین د در بین جوامع مختلف میزان آلرژی غذایی افزایش یافته است. افرادی که در کشور‌های ثروتمند زمان بیش تری را در داخل خانه می‌گذرانند نسبت به افرادی که زمان بیش تری را در خارج از خانه می‌گذرانند در میزان بیشتری به آلرژی غذایی مبتلا هستند. کشور‌هایی که دورتر از خط استوا هستند نسبت به کشور‌هایی که در امتداد میانه آفتابی سیاره قرار دارند نرخ آلرژی بالاتری دارند.
این توضیحی است که نسبت به سایر نظریه‌ها کمتر مورد مطالعه قرار گرفته و پژوهشگران در تلاش هستند تا دریابند آیا مکمل‌های ویتامین د می‌توانند در کاهش میزان آلرژی نقش داشته باشند یا خیر.
کودکان نظریه‌های پشت آلرژی با آغاز بزرگسالی
نظریه‌های بسیاری درباره آلرژی در دوره کودکی مطرح شده، اما در مورد آلرژی‌های آغاز شده در بزرگسالی مطالعه دشوارتر است و کمتر درباره آن صحبت شده است. در مورد این که چرا بزرگسالان می‌توانند ناگهان دچار آلرژی شوند چند توضیح وجود دارد. یک توضیح آن است که سیستم ایمنی خود فرآیند پیری را طی می‌کند و با گذشت زمان کار ضعیف تری در تنظیم خود انجام می‌دهد. بنابراین، یک فرد بالغ ممکن است به مرور زمان نسبت به یک آلرژن حساس شود. به گفته "توگیاس" آلرژی در بزرگسالان ممکن است از استرس‌های ایمنی مانند "عفونت قوی که به نوعی سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار داده و پیامی برای سیستم ایمنی ارسال کند تا شروع به تولید آنتی بادی‌های IgE کند در جایی که پیش‌تر وجود نداشت" ایجاد شود.
افراد مبتلا به آلرژی غذایی لازم نیست رنج ببرند
با وجود این که دانشمندان هنوز درگیر این هستند که چرا میزان آلرژی‌های غذایی افزایش یافته خبر خوب این است که زندگی با آلرژن‌ها آسان‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. اولین دستور این است که بفهمید آیا واقعا آلرژی دارید یا خیر. استاندارد طلایی آزمایشی است که به عنوان چالش غذایی شناخته می‌شود که در آن میگو، کره بادام زمینی یا املت مشکوک را تحت نظارت پزشک می‌خورید. آزمایش‌های پوستی نیز وجود دارد. کشف سازوکار می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید که آیا باید به طور کامل از مواد غذایی خاص اجتناب ورزید یا می‌توانید آن را با درمان مدیریت کنید.
از نظر جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آلرژی مواد غذایی بیش تری حاوی هشدار‌های آلرژی هستند و رستوران‌های بیش تری از خطرات آلرژی آگاه هستند، اما وضعیت هنوز هم می‌تواند خطرناک باشد. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده نیمی از واکنش‌های آلرژیک کشنده غذایی ناشی از رستوران‌ها و سرویس‌های غذایی هستند.
برای واکنش‌های شدید ابزار‌هایی مانند تزریق کننده "اپی نفرین" که معمولا با عنوان EpiPen شناخته می‌شود می‌تواند آنافیلاکسی را متوقف کند. بیش از ۳ میلیون آمریکایی این انژکتور‌های اضطراری را در نزدیکی خود نگه می‌دارند، اما یکی از تولید کنندگان به نام Mylan در سالیان اخیر قیمت آن را بیش از ۴۰۰ درصد افزایش داده است. در مورد درمان‌های مداوم دارو‌هایی وجود دارند که می‌توانند علائم خفیف آلرژی را کاهش دهند. هم چنین، ایمونوتراپی وجود دارد که در آن بیمار به تدریج تحت نظارت پزشکی در معرض افزایش دوز‌های آلرژن در طول زمان قرار می‌گیرد.
در حال حاضر، هیچ راه شناخته شده‌ای برای "درمان" قابل اعتماد یک آلرژی وجود ندارد، اما دانشمندان برخی از سرنخ‌ها را در اختیار دارند. یکی از بخش‌های جالب برای پژوهش مجموعه میکرو ارگانیسم‌هایی هستند که روی پوست، ریه‌ها و روده زندگی می‌کنند چیزی که به عنوان میکروبیوم شناخته می‌شود. به گفته "توگیاس" به نظر می‌رسد که این یک عنصر مهم در همه آلرژی‌ها و نه تنها آلرژی‌های غذایی باشد. دانشمندان امیدوارند با کشف چگونگی تعامل میکروبیوم با آلرژی راهی برای کاهش شدت آلرژی غذایی در دراز مدت ایجاد کنند.
فرارو
منبع: تابناک
کلیدواژه: مهسا امینی صولت مرتضوی الناز رکابی اسرا پناهی آنفلوانزا واکسن آنفلوآنزا آلرژی غذایی آلرژن ها ژنتیک مهسا امینی صولت مرتضوی الناز رکابی اسرا پناهی آنفلوانزا واکسن آنفلوآنزا قرار گرفتن در معرض کشور های ثروتمند افزایش یافته آلرژی های غذایی مورد آلرژی ایالات متحده نظر می رسد سیستم ایمنی میزان آلرژی آلرژی غذایی بادام زمینی ویتامین د آلرژن ها زمان بیش نظریه ها آلرژی ها هم چنین بیش تری بیش تر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۲۵۳۳۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ظهور و سقوط شهر باستانی هرم‌ها
شهر ۲۰۰۰ ساله «تئوتیئواکان» در مکزیک زمانی یکی از بزرگترین مراکز شهری در جهان باستان بود و حالا به یکی از مقاصد محبوب گردشگران تبدیل شده است.
به گزارش ایسنا، «تئوتیئواکان» (Teotihuacan) که در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی «مکزیکوسیتی» امروزی واقع شده است، یکی از بزرگترین مراکز شهری جهان باستان بود و مشخص نیست چه کسی آن را بنا کرده است. این شهر در فاصله بین ۲۱۰۰ سال قبل (یعنی زمان که ساخت آن آغاز شد) تا حدود ۱۴۰۰ سال قبل (یعنی زمانی که وارد دوره افول شد و آتش‌سوزی رخ داد که خسارت بزرگی به جای گذاشت) رونق داشت. با این حال حتی با افول «تئوتیئواکان»، این شهر هرگز به طور کامل از بین نرفت و «آزتک»ها بعدها مرتبا برای اجرای مراسم‌هایی به این مکان مراجعه می‌کردند.
«لایوساینس» درباره این شهر باستانی نوشته است: مشخص نیست ساکنان «تئوتیئواکان»، این شهر و بناهای داخل آن را چه می‌نامیدند. نام کنونی این شهر را «آزتک»ها انتخاب کردند و معنای آن «مکانی که خدایان خلق شدند» است.
«تئوتیئواکان» در دوران اوج خود، یک مرکز شهری به مساحت ۲۰ کیلومتر مربع با جمعیتی معادل بیش از ۱۰۰ هزار نفر را در برمی‌گرفت و تأثیرگذاری آن تا مرکز مکزیک و حتی گواتمالا مشهود بود.
این شهر با استفاده از یک طرح شبکه‌ای، سازماندهی شده بود و بسیاری از مردم در آنچه که محققان با نام «مجموعه آپارتمانی» عنوان می‌کنند، زندگی می‌کردند که چندین خانواده را شامل می‌شد. یک پروژه نقشه‌برداری باستان‌شناسی حدود ۲۲۰۰ مورد از این سازه‌ها را در داخل شهر شناسایی کرد و کاوش‌ها نشان داد که مصالح برخی متفاوت است و در ساخت برخی از آنها سنگ و گچ آهکی بیشتری استفاده شده است.
«خیابان مردگان»
خیابان اصلی شهر که امروز با نام «خیابان مردگان» شناخته می‌شود، در محور شمالی ـ جنوبی قرار دارد. طول این خیابان ۳.۲ کیلومتر است و سه مجتمع هرمی بزرگ را شامل می‌شود.
«هرم ماه»
در انتهای شمالی این خیابان، «هرم ماه» که برگرفته از یک نام آزتکی است، قرار دارد. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد این بنا در چند مرحله بین سالهای ۱ تا ۳۵۰ پس از میلاد ساخته شده است. این بنا به عنوان یک سکوی کوچک شروع شد و در نهایت به یک هرم با ارتفاع ۴۶ متر تبدیل شد. سکوهای مرتفع آن احتمالاً برای تشریفاتی استفاده می‌شده است که مردم بتوانند از زمین هم شاهد آن باشند. در مقبره‌های مرتبط با این سازه، بقایای قربانی‌های انسان و حیوان همراه با اشیاء خاکسپاری مانند سنگ‌های ابسیدین کشف شده است.
در کمتر از نیم کیلومتری جنوب «هرم ماه»، «هرم خورشید» قرار دارد. این هرم با ارتفاع بیش از ۶۳ متر، یکی از بزرگترین سازه‌های ایجاد شده در دنیای جدید «پیشا کلمبیا» است که در حدود سال ۲۰۰ میلادی ساخته شده است.
در سال ۱۹۷۱، یک گروه باستان‌شناسان تونلی را در زیر هرم کشف کردند که ورودی آن در نزدیکی «خیابان مردگان» قرار داشت. آنها تونل را کاوش کردند و دریافتند که به یک اتاقک به شکل برگ شبدر منتهی می‌شود که متأسفانه در دوران باستان غارت شده بود. این غار احتمالاً برای انجام مراسم خاصی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
کشف دیگری که اواخر سال گذشته اعلام شد، گنجینه کوچکی از هدایا بود که ممکن است به زمان شروع ساخت هرم بازگردد. در میان اقلام یافت‌شده یک نقاب مارپیچ سبز وجود داشت که ممکن است تصویرگر چهره یک فرد باستانی باشد.
«معبد مار پَردار»
«معبد مار پَردار» که به نام «La Ciudadela» نیز شناخته می‌شود، در جنوب «هرم خورشید» واقع شده است. نقطه کانونی این بنای تاریخی یک هرم شش پله‌ای کوچکتر از دو نمونه دیگر در «خیابان مردگان» است. دو مجتمع آپارتمانی واقع در نزدیکی آن نیز ممکن است محل سکونت اشراف‌زادگان شهر بوده باشند.
گمان می‌رود این هرم در قرن سوم پس از میلاد ساخته شده است. در این سازه سرهایی متناوب تصویرگر «کوئتزالکواتل»، خدای آزتک‌ها و موجودی هستند که به نظر می‌رسد «تلالوک» (Tlaloc)، دیگر خدای «آزتک»ها را به تصویر می‌کشد.
گور حدود ۲۰۰ نفر در نزدیکی این هرم کشف شده است. بسیاری از آنها مردان جوان بودند و پیشکش‌های کنار گورها نشان می‌دهد جنگجو بودند. این نکته که بسیاری از آنها با مچ‌های ضرب‌دری در پشت کمر پیدا شدند، نشان می‌دهد آنها را بسته بودند و به دلایلی قربانی شده‌اند. زنان جوان و چند مرد مسن نیز به همراه پیشکش پیدا شدند.
هنرهای نقش بسته روی دیوار
«تئوتیئواکان» به خاطر نقاشی‌های دیواری رنگارنگش شهرت دارد. آنها را می‌توان در بسیاری از مجتمع‌های آپارتمانی شهر و همچنین در ساختمان‌های دیگری که به عنوان کاخ‌ها و معابد شناخته می‌شوند، پیدا کرد. در میان نقوشی که می‌توان دید، تصاویری از خدای طوفان آزتک‌ها و همچنین خدایی است که محققان آن را «الهه بزرگ» می‌نامند. نقوش دیگر شامل پرندگان، پلنگ، جغد و مارِ پردار است.
با بررسی برخی از هرم‌های مشهور این شهر مشخص شد که «تئوتیئواکان» چند زمین‌لرزه شدید را در فاصله ۱۰۰ تا ۶۰۰ میلادی تجربه کرده است.
باستان‌شناسان فکر می‌کنند زلزله‌های بزرگ نه تنها به اهرام شهر آسیب فیزیکی وارد کرده، بلکه ممکن است به بی‌ثباتی ساختارهای اجتماعی و سیاسی آن منتهی و در نهایت به نابودی شهر منجر شود.
انتهای پیام
جاده کندوان یک طرفه شد